अत्यंत सुंदर असे वर्णन समर्थानी नरदेहाचे केलेले , पहिल्या दशकात दहाव्या समासात ! *नरदेहस्तवन*
*धन्य धन्य हा नरदेहो । येथील अपूर्वता पाहो* ..
अशी सुरवात करत खूप छान गुणवर्णन नरदेहाचे करतानाच , नरदेह श्रेष्ठ का आहे हे हळूच विशद करतात समर्थ . सारासार विचार करण्याची जी ताकद या देहात आहे ती प्राण्यांमध्ये नाही .
विचाराने चालणारे ते सिद्धी प्राप्त करतात वेगवेगळ्या विषयात तज्ञता मिळवतात .
येक मनोसिद्ध,येक वाचासिद्ध।
*येक अल्पसिद्ध, येक सर्व सिद्ध*
या सिद्धि प्राप्त लोकांचं छान वर्णन समर्थ करतात .आपण हे सतत अनुभवत असतोही
आम्ही पहिले तर चांगले काही करण्याचं मनातच काही आणत नाही .मग घडणार काय ? मनोसिद्ध होण्याचं तर दूरच राहिले .
मी स्वतः असं बरेचदा अनुभवतो कि काही लोक मनात काही आणतात अन त्याप्रमाणे घडत जाते , काही जे बोलतात ते घडत जाते .काहींना लहानसहान गोष्टीत सिद्धि प्राप्त असते तर काही सर्व बाबतीत ! त्यांना आपण सिद्धि प्राप्त म्हणतो ते संत सज्जन असतात .
आता माई रागे भरेल मी देत असलेल्या उदाहरणाने ...आम्ही पत्ते खेळतो दीपक दादा ...आणि हा जोक्कर म्हणत पत्त उचलतो अन जोकर काढतो मी त्याला वाचासिद्ध म्हणतो !!!
गमतीचा भाग जाऊ देत , असे लोकं आपण अनुभवत असतो रोजच्या जीवनात !
*म्हणौनी नरदेह श्रेष्ठ । नाना देहां मध्ये वरीष्ठ* । *जयाचेनि चुके अरिष्टय।यमयातनेचे...*
अस वर्णन करता करता समर्थ अहंकाराने पीडित माणसाची गुर्मी उतरवतात अगदी सहजपणे ! उदाहरण देत याच समासात .
श्रेष्ठ आहे म्हणून कसेही वागले तरी चालेल असे नाही
तैसा नव्हे नरदेहो । इच्छा जावं अथवा राहो।
.....याला कोणी पकडू शकत नाही असे नाही . नरदेह जपणे आवश्यकच आहे .मूर्ख माणूस उत्तम निर्व्यंग ( इतुके हे नसता वेंग।) देह मिळालेला असताना परमार्थ विसरून , मायेच्या जाळ्यात अडकून माजतो , त्याच्यात भ्रम पैदा होतो अन मी मी सुरू होते ते खूप छान वर्णिले समर्थांनी ... काय म्हणतात समर्थ ?
*मृत्तिका खाणोन घर केले* । *ते माझे ऐसें दृढ कल्पिले* ।
*परी ते बहुतांचे ,हे कळले* । *नाहीच तयाला ....*
माती खणून बंगला बांधला अन माझे घर माझे घर म्हणून फुशारक्या मारनाऱ्याना ते घर त्याचे नाही हे कळतच नाही !!
म्युषक म्हणती घर आमुचे ..आणखी कोण कोण ? पाली, मक्षिका, कातीनी, मुंगळे मुंग्या सॅप, विंचू, मांजरी कुत्रे, वाळवी , पिसवा ....पशु घरचे नोकर दासी इतर माणसे , मित्र, चोर अन सरकार सुद्धा !
असे सगळे जण घर माझे म्हणतात हा मूर्खही बरळतो घर माझे , अखेर घर जड होते सोडून दुसरीकडे जातो ...
ऐसी गृहांची स्थिती । मिथ्या आली आत्मप्रचिती ।
*जन्म दो दिसांची वस्ती । कोठे तरी करावी ।*
जस घर आपले नाही तसे देह सुद्धा आपला नाही ! तो ही बहुतां कारणे निर्मिले ...कसे ! माणसाच्या डोक्यात उवा , एखादे गळु झाले का त्यात किडे, पोटात जंत , दाताला कीड कानाला कीड लागली का मग गोमाशा .... अशा बहुतासाठी ही तर हाच देह आहे ...अन मग मी पणा कशासाठी !
*ऐसें शरीर बहुतांचे । मूर्ख म्हणे आमुचे ।....*
मग देह कारणी लागायचा असेल तर परमार्थ महत्वाचा नाही तर आला तसा गेला ...
देह परमार्थी लाविले । तरीच याचे सार्थक जालें ।
नाही तरी हे वैर्थ चि गेले । नाना आघाते मृत्यू पंथे ।।
बाकी या मूर्ख नरदेहाचे वर्णन पुढे समर्थ करणारच आहेत .... मी पाहिले दशक संपवले वाचून .दासबोधाची वाचनात सुद्धा एक लय आहे त्या लयीत वाचले तर पटकन घुसते डोसक्यात ! मग होऊन जाऊ द्या दासबोध पारायण ..बघा काही घुसते का डोसक्यात !!
समर्थांच समग्र वाङ्मय एका अँप वर उपलब्ध आहे सगळ्यांनी आपल्या मोबाईल मध्ये उतरवून वाचायला सोयीस्कर आहे .samagra Ramdas या नावाचे अँप
चला हा लॉक डाऊन सुफळ संपुर्ण होऊ देत....
जय जय रघुवीर समर्थ .
*धन्य धन्य हा नरदेहो । येथील अपूर्वता पाहो* ..
अशी सुरवात करत खूप छान गुणवर्णन नरदेहाचे करतानाच , नरदेह श्रेष्ठ का आहे हे हळूच विशद करतात समर्थ . सारासार विचार करण्याची जी ताकद या देहात आहे ती प्राण्यांमध्ये नाही .
विचाराने चालणारे ते सिद्धी प्राप्त करतात वेगवेगळ्या विषयात तज्ञता मिळवतात .
येक मनोसिद्ध,येक वाचासिद्ध।
*येक अल्पसिद्ध, येक सर्व सिद्ध*
या सिद्धि प्राप्त लोकांचं छान वर्णन समर्थ करतात .आपण हे सतत अनुभवत असतोही
आम्ही पहिले तर चांगले काही करण्याचं मनातच काही आणत नाही .मग घडणार काय ? मनोसिद्ध होण्याचं तर दूरच राहिले .
मी स्वतः असं बरेचदा अनुभवतो कि काही लोक मनात काही आणतात अन त्याप्रमाणे घडत जाते , काही जे बोलतात ते घडत जाते .काहींना लहानसहान गोष्टीत सिद्धि प्राप्त असते तर काही सर्व बाबतीत ! त्यांना आपण सिद्धि प्राप्त म्हणतो ते संत सज्जन असतात .
आता माई रागे भरेल मी देत असलेल्या उदाहरणाने ...आम्ही पत्ते खेळतो दीपक दादा ...आणि हा जोक्कर म्हणत पत्त उचलतो अन जोकर काढतो मी त्याला वाचासिद्ध म्हणतो !!!
गमतीचा भाग जाऊ देत , असे लोकं आपण अनुभवत असतो रोजच्या जीवनात !
*म्हणौनी नरदेह श्रेष्ठ । नाना देहां मध्ये वरीष्ठ* । *जयाचेनि चुके अरिष्टय।यमयातनेचे...*
अस वर्णन करता करता समर्थ अहंकाराने पीडित माणसाची गुर्मी उतरवतात अगदी सहजपणे ! उदाहरण देत याच समासात .
श्रेष्ठ आहे म्हणून कसेही वागले तरी चालेल असे नाही
तैसा नव्हे नरदेहो । इच्छा जावं अथवा राहो।
.....याला कोणी पकडू शकत नाही असे नाही . नरदेह जपणे आवश्यकच आहे .मूर्ख माणूस उत्तम निर्व्यंग ( इतुके हे नसता वेंग।) देह मिळालेला असताना परमार्थ विसरून , मायेच्या जाळ्यात अडकून माजतो , त्याच्यात भ्रम पैदा होतो अन मी मी सुरू होते ते खूप छान वर्णिले समर्थांनी ... काय म्हणतात समर्थ ?
*मृत्तिका खाणोन घर केले* । *ते माझे ऐसें दृढ कल्पिले* ।
*परी ते बहुतांचे ,हे कळले* । *नाहीच तयाला ....*
माती खणून बंगला बांधला अन माझे घर माझे घर म्हणून फुशारक्या मारनाऱ्याना ते घर त्याचे नाही हे कळतच नाही !!
म्युषक म्हणती घर आमुचे ..आणखी कोण कोण ? पाली, मक्षिका, कातीनी, मुंगळे मुंग्या सॅप, विंचू, मांजरी कुत्रे, वाळवी , पिसवा ....पशु घरचे नोकर दासी इतर माणसे , मित्र, चोर अन सरकार सुद्धा !
असे सगळे जण घर माझे म्हणतात हा मूर्खही बरळतो घर माझे , अखेर घर जड होते सोडून दुसरीकडे जातो ...
ऐसी गृहांची स्थिती । मिथ्या आली आत्मप्रचिती ।
*जन्म दो दिसांची वस्ती । कोठे तरी करावी ।*
जस घर आपले नाही तसे देह सुद्धा आपला नाही ! तो ही बहुतां कारणे निर्मिले ...कसे ! माणसाच्या डोक्यात उवा , एखादे गळु झाले का त्यात किडे, पोटात जंत , दाताला कीड कानाला कीड लागली का मग गोमाशा .... अशा बहुतासाठी ही तर हाच देह आहे ...अन मग मी पणा कशासाठी !
*ऐसें शरीर बहुतांचे । मूर्ख म्हणे आमुचे ।....*
मग देह कारणी लागायचा असेल तर परमार्थ महत्वाचा नाही तर आला तसा गेला ...
देह परमार्थी लाविले । तरीच याचे सार्थक जालें ।
नाही तरी हे वैर्थ चि गेले । नाना आघाते मृत्यू पंथे ।।
बाकी या मूर्ख नरदेहाचे वर्णन पुढे समर्थ करणारच आहेत .... मी पाहिले दशक संपवले वाचून .दासबोधाची वाचनात सुद्धा एक लय आहे त्या लयीत वाचले तर पटकन घुसते डोसक्यात ! मग होऊन जाऊ द्या दासबोध पारायण ..बघा काही घुसते का डोसक्यात !!
समर्थांच समग्र वाङ्मय एका अँप वर उपलब्ध आहे सगळ्यांनी आपल्या मोबाईल मध्ये उतरवून वाचायला सोयीस्कर आहे .samagra Ramdas या नावाचे अँप
चला हा लॉक डाऊन सुफळ संपुर्ण होऊ देत....
जय जय रघुवीर समर्थ .
